Publikujemy list jednego z mieszkańców naszych osiedli, w którym poruszył temat zapowiadanej przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa „automatycznej” zamiany użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności w 2017 r. Temat od kilku miesięcy jest opisywany w wielu mediach i z pewnością zastanawiał niejednego mieszkańca, który stoi przed decyzją uwłaszczenia mieszkania.

„Szanowni Państwo, w odpowiedzi na pismo w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w Swarzędzu na os. Raczyńskiego 26-28 w prawo własności, zwracam się z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie: dlaczego – w świetle licznych informacji medialnych mówiących o podjęciu przez Sejm prac nad ustawą automatycznie przekształcającą istniejące prawo użytkowania wieczystego w prawo własności – Spółdzielnia w ogóle przystępuje do prac dotyczących powyższej sprawy?
Pytanie to jest o tyle zasadne, iż projekt wspomnianej ustawy zakłada, że przekształcenie to miałoby nastąpić już z dniem 1.01.2017 i przygotowywane jest z myślą o maksymalnym uproszczeniu wszelkich formalności związanych z przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności."

Odpowiedź SM:
Spółdzielnia Mieszkaniowa w Swarzędzu śledzi na bieżąco wszelkie publikacje dotyczące przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności. Rożnego rodzaju „rewolucyjne” informacje na ten temat pojawiają się w mediach w mniejszym i większym natężeniu od wielu lat, jednak wcześniejsze tego typu projekty nigdy nie weszły w życie.

Istnieje prawdopodobieństwo, że opisywane przez mieszkańca zmiany nastąpią z mocy prawa w jednym terminie, z dniem 1 stycznia 2017 r. Wówczas wszystkie grunty pod mieszkalnymi budynkami wielorodzinnymi (pod jednorodzinnymi już nie), które były użytkowane wieczyście, zmieniłyby właściciela – Gminę lub Skarb Państwa – na rzecz mieszkańców zamieszkujących w budynku. A więc współużytkownicy gruntu wieczystego pod danym budynkiem staliby się współwłaścicielami tego gruntu.

Warto zauważyć, że mimo burzliwych tytułów prasowych, do których linki załączył w swoim pytaniu również mieszkaniec, np.: „Wieczyste użytkowanie przechodzi na własność. Koniec z corocznymi opłatami”, czy „Rewolucja w prawie. Wieczyste użytkowanie przechodzi na własność, znikną coroczne opłaty”, nie są one całkiem spójne z treścią samych artykułów. Po szumnym wstępie, opisywane są szczegóły zmian, wcale nie tak atrakcyjne jakby to wynikało z tytułu. Planowana propozycja Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa zakłada, że owszem, przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nastąpi z mocy prawa, ale będzie odpłatne, a więc wcale nie znikną opłaty... Nowi współwłaściciele gruntu będą mogli spłacić grunt jednorazowo, wówczas Gmina lub Skarb Państwa mogą (ale nie muszą) udzielić bonifikatę w wysokości do 50%. Drugą alternatywą będzie wieloletnia opłata w wysokości nie przekraczającej dotychczasowej opłaty za użytkowanie gruntu.

Reasumując, planowane zmiany nie mają na celu „odciążenia” finansowego mieszkańców, ponieważ odpłatności na rzecz Gminy lub Skarbu Państwa nadal będą obowiązywać (choć pod inną nazwą) aż do końca okresu, w którym ważność miałoby prawo wieczyste (przeważnie 99 lat). Z tą różnicą, że Gmina czy Skarb Państwa nie będą aktualizować cen gruntów, za to opłaty ulegać mają waloryzacji przy zastosowaniu wskaźników cen nieruchomości ogłaszanych co kwartał przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Zmiany wprowadzane przez ministerstwo mają natomiast na celu regulację statusu prawnego terenu, ujednolicenie praw do gruntu pod wielorodzinnymi budynkami mieszkalnymi i uproszczenie (likwidację) procedur związanych z przekształcaniem gruntu (uzyskiwanie zgód mieszkańców, długoletnie sprawy sądowe w przypadku nieuregulowanego statusu gruntu, sporów itp.).
Zawarte w projekcie ministerstwa zasady odpłatności są mniej korzystne niż proponowane obecnie przez Spółdzielnię Mieszkaniową w Swarzędzu, Miasto Poznań, czy Gminę Swarzędz. Po pierwsze, obecnie w Poznaniu i Swarzędzu wyższa jest bonifikata na wykup gruntu niż proponowana przez ministerstwo. Po drugie, z obowiązujących bonifikat korzystają osoby, które spłacają koszty przekształcenia gruntu jednorazowo lub ratalnie. W przypadku projektu rządowego, z bonifikaty skorzystają tylko osoby, które uiszczą całość kwoty jednorazowo. Po trzecie, proponowany przez Spółdzielnię okres spłaty, związany z wykupem, wynosi 10 lat. Biorąc pod uwagę, że Spółdzielnia użytkuje grunty przeciętnie 25-35 lat, mieszkańcom pozostałoby jeszcze około 65-75 lat spłaty wg projektowanych przez rząd zasad.

Projekt ma zostać skierowany do konsultacji i uzgodnień w drugiej połowie bieżącego roku. Już pojawiają się jednak wątpliwości, co z lokalami użytkowymi znajdującymi się przeważnie w parterach budynków mieszkalnych i dlaczego ustawodawca robi ukłon w stronę blokowisk a domków rodzinnych już nie. Opisane w projekcie zasady mogą jeszcze ulec zmianie (może na lepsze?), ale też projekt, jak wiele innych, może trafić do kosza…

Foto: Pixabay